مصرف گرايي از ديدگاهي ديگر در طبقات كاپيتاليستي (سرمايه داري)

نويسنده: نويد بهداروند

وجود ساختار ها در هر جامعه اي به وضوح ديده ميشود. همچنان كه در موضع بحث ما يعني بررسي جوامع سرمايه داري ساختار ها در شكل طبقات در اجتماع – در سيتم بروكراسي و به خصوص در سيستم اقتصادي نمود ميابد. تمامي ساختار هاي شكل گرفته در چنين جوامعي در يك عنصر مشتركند و آن تشكيلات عمودي مثلث گونه است. در توضيح بايد گفت كه گونه ي مسلط قدرت (تعيين كننده ديسكورس دومينانت) در راس ابتدايي قرار گرفته و اشكال خفيف تر سلطه به ترتيب با افزايش توده هاي تشكيل دهنده ي سطوح گسترده تر تا انتهاي چنين ساختاري رويه ي تسلط را با ارائه ي شيوه هاي مصرف بر ساختار زيرين ارائه ميدارند.

در لايه ي اخر اين ساختار (همچنان كه از ساختار يك مثلث نتيجه حاصل ميشود) كه داراي بيشترين كميت افراد است  اخرين شكل سلطه يعني نمونه ي كامل مصرف نمود ميابد. بايد توجه نمود كه چنين ساختاري الزاما محدود به اشكال مصرف گرايي اقتصادي نبوده و به وضوح در فرهنگ – شيوه ي تفكر- كلمات پر كاربرد متاثر از ايدئولو‍ژي مسلط نمود ميابد.

پرسشي كه از بطن چنين ديدگاهي سر برمي اورد اين است كه چگونه چنين ساختاري عوامل فرهنگي را همانند كالاهاي مورد مصرف اقتصادي به اقشار متعلق به گروه هاي زيرين ارائه و به مصرف ميرساند. در يك جامه ي سرمايه دار كه طبق رويه ي كاپيتاليستي با رقابت اعضاي سرمايه دار به حيات خود ادامه داده و بر اساس يك قانون متاثر از طبيعت رقيب هايي با سرمايه كمتر حذف و غالب به ادامه ي روند استثماري خود ادامه ميدهد. دغدغه ي اصلي يك ساختار مستحكم بر اين پايه مصرف و يافتن مكاني براي اين منظور است. بديهي است كه درگاه فرهنگي مناسب ترين گزينه براي القاي ايده ي مصرف بوده چرا كه اصول قراردادي اخلاقي و اجتماعي منتهي بر حصول گرايي كليت ساختار اغلب در زير لايه اي از مناسبات استتيك (زيبايي شناختي) مستور است اما در كليت ايدئولوژي مسلط بر يك جامعه عاملي پذيرفته شده و بر اساس موازين اخلاقي دگمي با تناوبات بسيار كم اصول فرديت فرد را به وي القا مينمايد. اين ايده ي مسلط در كدام بستر ريشه ميدواند و تقويت ميشود؟ سوال بعدي اين است كه ايده هاي نامناسب مرطود بر اساس چه موازيني رد شده و تبو شناخته ميشوند؟

كليت مسئله ي مصرف ايده اي را مناسب ميداند كه در راستاي توليد اقتصادي نظرات موافق با مصرف را تاييد و نمونه هاي مخالف يا متفاوت را در مسيري منفرد و منفعل نگاه دارد.